vrijdag 13 januari 2017

Vertrouwen

Vanochtend stapte ik met een zwaar hoofd uit bed. Er knaagde iets, wezenlijke overpeinzingen over mij en de wereld om me heen. Het liet me de hele ochtend niet los, het kneep mijn maag samen en maakte mijn hart onrustig. Om half 12 zou ik een gesprek hebben met mijn therapeute en tijdens de treinrit daarnaartoe liep de kwestie zo dol in mijn hoofd dat ik mezelf erop betrapte te huilen in mijn gelukkig lege coupé.
Het is ook geen klein onderwerp, vertrouwen. Vertrouwen in de mensen om je heen, vertrouwen in de communicatie die je met hen hebt, vertrouwen in wederzijdse eerlijkheid en openheid, transparantie en goede wil. Het vertrouwen dat de mensen in je omgeving zijn zoals ze overkomen en zeggen wat ze denken, dat je elkaar daadwerkelijk kent en dat je beeld van elkaar waarlijk is.
Ik heb wat dat betreft twee handicaps. Aan de ene kant heb ik een verleden waarin ik veel angst, onduidelijkheid en instabiliteit heb ervaren. Mensen om mij heen waren kwaadwillend, leugenachtig, hadden twee gezichten en achterliggende motieven. Er gebeurde dingen waar ik niet over mocht praten, of dat nu rechtstreeks van me gevraagd werd of omdat ik wel wist dat dat niet mocht. Ik leerde in juist die vormende kinder- en tienerjaren dat mensen niet te vertrouwen zijn, dat iedereen een kwaadaardige kant heeft, dat liegen in de menselijke aard zit. Natuurlijk weet ik ergens best dat de meeste mensen niet zo zijn, maar dat weten lost niet ineens die diepgewortelde lessen op.
Aan de andere kant is er Asperger. Mensen met een niet-autistisch brein communiceren vaak onduidelijker dan een autist kan volgen. Mensen denken dat de ander dingen wel inziet of snapt, doen vaag of onduidelijk, vinden het normaal dingen niet te vertellen of uit te leggen, vertellen leugentjes om bestwil. Maar wat niet expliciet gezegd wordt, gaat aan een autist voorbij. Net als lichaamstaal, stemnuances, cynisme, hints en alle andere subtiliteiten. Dat weten maakte mij onbewust steeds onzekerder in het afgelopen jaar. Want wat krijg ik niet mee dan? En zie ik het wel als iemand tegen me liegt? Wanneer is 'niet vertellen' hetzelfde als 'iets achterhouden'?
Ik merk dat ik vaak iedereen gewoon maar niet vertrouw. De meeste dagen neem ik alles met korrels zout, neem altijd aan dat er nog iets meer zit achter iemands woorden of gedrag, zie bij alles een achterliggend motief. Ik ben dan ook een behoorlijke Sherlock en kan dingen erg uitpluizen, op zoek naar de duidelijkheid die ik van de persoon in kwestie niet krijg. Jammer genoeg wordt dan later regelmatig bevestigd dat het klopt wat ik had uitgedacht en wordt er weer een stukje vertrouwen weggevreten. Ik heb wel het gevoel dat ik een aardig werkende radar heb ontwikkeld voor wanneer dingen niet lijken te kloppen, maar soms weet ik ook niet of niet misschien een beetje paranoïde ben.
Deze onzekerheden over vertrouwen voegen erg toe aan het bekende overijverige brein dat veel Aspergers ervaren. Voortdurend rondtollende gedachten, gesprekken herhalen, kwesties compleet uithollen tot er enige duidelijkheid ontstaat of tot je uitgeput om 4 uur s'ochtends in slaap valt. Het maakt ook dat ik me verwijder van anderen, en dat is natuurlijk niet zo gek. Hoe kun je een fijn contact hebben met anderen als je zo vaak twijfelt of zelfs wantrouwt?
Het voelt als zo'n veelomvattend probleem...
Volgens mijn therapeute kan ik alleen van deze onzekerheden afkomen door heel veel positieve ervaringen in mijn relaties met anderen. Transparantie, eerlijkheid, wederzijds dingen benoemen, geen halve waarheden, geen weggehouden dingen, heldere duidelijkheid. Mijn ervaringen in het verleden die zich zo in mijn basis hebben genesteld moeten weggewerkt worden en wellicht zullen dan de Aspergerige onzekerheden ook afnemen. Ik weet alleen niet precies waar te beginnen... maar schrijven is tenminste al iets.


{Disclaimertje; Ja, ik heb gelukkig ook een aantal lieve mensen die ik kan vertrouwen, ik zou er alleen graag wat meer hebben of een vertrouwenswaardiger contact met anderen in mijn omgeving ;-) }

Geen opmerkingen:

Een reactie posten