Stukjes

"I know the pieces fit, 'cause I watched them fall away."
Dit is de openingszin van Schism van de band Tool. Een vrij simpele zin waar ik toch heel veel aan had de afgelopen jaren; "Ik weet dat de stukjes passen, want ik heb ze zelf weg zien vallen."
Ik heb zoveel meegemaakt, zoveel trauma's opgelopen, dat ik ook dacht dat het zo werkte bij mij. Ik kwam als heel mens ter wereld, maar in de loop van mijn leven gebeurden er dingen met mij die ervoor zorgden dat stukken van mij afbraken en op de grond vielen. Stukken die ik weer op kan pakken en met de juiste lijm en met een beetje puzzelen wel weer terug op hun plekje krijg zodat ik weer heel wordt. Al blijf je de lijmrandjes misschien wel zien, maar dat is niet zo erg.
Maar wat nou als die stukjes al nooit goed hebben gepast? En wat nou als de lijm die ik tot mijn beschikking heb slechte kleefkracht heeft, of nooit goed droogt? Wat nou als ik met mijn Asperger-brein al begon met slechte materialen en niet zomaar aan betere kan komen? 
Ik weet niet meer of mijn stukjes goed pasten voordat ze op de grond vielen. En waarschijnlijk is mijn basismateriaal niet van de beste kwaliteit. En nou wil ik heel stoer zijn door te te schrijven dat ik heus wel een nieuwe set gereedschap en lijm ga vinden om mezelf netjes en heel te maken, maar ik weet echt even niet of die wel verkrijgbaar zijn. De grote stukken heb ik wel weer terug kunnen plaatsen hoor, al dreigen sommigen af en toe wat te wiebelen. Maar het gaat om de kleine stukjes, de stukjes die de gaatjes vullen en het grote geheel stabiel maken. Stukjes die ik niet meer kan vinden of misschien wel nooit heb gehad.

Durf te vragen

Al mijn hele leven voel ik me onzeker in omgang met anderen. En zo lang ik me kan herinneren doe ik mijn best om niet erg op te vallen, geen aandacht te vragen, geen speciaal geval te zijn, etc etc. {En dat terwijl ik met mijn uiterlijk, stijlkeuze en gedrag juist vaak gigantisch opviel/opval, en nooit meeliep/-loop met de meute... maar dat is wellicht een verhaal voor een andere blogpost}
Ik sta bekend als rustig, stil, muurbloem, 'stille wateren, diepe gronden', 'kat uit de boom kijker', verlegen en terughoudend. Eigenlijk ben ik dat niet per se vanuit mezelf, maar wordt ik dat wel door situaties waar ik in zit. Op een verjaardag bijvoorbeeld, hoor ik zoveel gesprekken door elkaar dat ik me er niet op eentje kan concentreren en dus de hele dag maar niks zeg, tenzij me iets gevraagd wordt. Waarop ik dan heel timide kan antwoorden omdat ik iemand niet zo goed ken en niks wil zeggen dat verkeerd overkomt of bang ben dat ik de vraag of de intentie van diegene verkeerd begrijp.
Daarnaast knap ik mijn zaakjes altijd zelf wel op, vraag dus nooit hulp of uitleg. Waarschijnlijk om dat zelf iets uitklungelen me minder stress geeft dan iemand om hulp vragen en dus een interactie aan te gaan.
Ik reik dus niet uit. Ik heb moeite met dialogen openen ten voordele van mezelf. Of ik heb er geen moeite mee, ik dóe het gewoon niet. Ik denk er niet aan het te doen en als ik er wel aan denk, voel ik tegenzin of kan ik meteen ook tien redenen bedenken om het niet te doen.

Uit alle bovenstaande rolt een probleem. Want natuurlijk kan ik Asperger heel goed uitvogelen voor mezelf. Hoe het werkt, welke symptomen bij mij het sterkst aanwezig zijn, wat ik daaraan kan doen, wat helpt om me beter te voelen, wat ik nodig heb om niet overprikkeld te raken, van alles en nog wat... Maar ik doe het allemaal alleen. Ik uit het niet op het moment dat het gebeurt, tegen degene die bij me is. Ik zeg het niet van te voren, tegen degenen met wie ik wat ga doen. Ik zeg niet hoeveel dingen van me vergen, hoeveel last ik in bepaalde situaties ondervind, wanneer ik overprikkeld raak, wanneer ik eigenlijk gillend weg wil rennen of dat ik me afvraag waarom de ander in s'hemelsnaam iets bepaald doet of zegt. Want ik wil geen aandacht vragen, ik wil me niet aanstellen, of mensen laten denken dat ik me aanstel, ik wil gewoon zijn en niet opvallen en normaal doen.
En dat is dus een probleem. Want a) dan weet de ander niet wat er gebeurt en ontstaat er geen dialoog, noch begrip, noch enig andere vorm van positief omgaan met Asperger, en b) ik vraag veel te veel van mezelf door mezelf op die manier eigenlijk gewoon weg te cijferen en te dwingen om te gaan met wat ik voor mijn kiezen krijg. En dat is echt niet ok.
Maar die gewoonte van omgaan met mezelf is niet zo makkelijk te veranderen. Ik ben me er bewust van dat het niet goed voor me is, niet goed voor de relaties met de mensen om mij heen ook, maar ik weet niet hoe ik het moet veranderen. Ik blijf maar bezig met 'gewoon' proberen te zijn. Gewoon tussen haakjes, want het is toch eigenlijk heel gewoon om aan iemand te vragen of die wil ophouden met zijn of haar sleutels te spelen omdat ik hoofdpijn krijg van het geluid ervan dat zeer doet in mijn oren. En het is ook heel normaal om aan te geven dat je wel bij iemand langs wilt gaan, maar misschien niet zo lang omdat je snel moe wordt. Maar ja, dat zijn natuurlijk wel de 'makkelijker' situaties. Wat doe je met gedachten als "Ik wil niet naast je zitten, want je geur maakt me letterlijk misselijk", "Nee, ik wil niet mee naar dat lang geplande uitje waar jij zo'n zin in hebt, want ik ben al overprikkeld door het vooruitzicht ervan", "Raak me niet aan!" of "Ik wil echt nú dit restaurant uit {terwijl je halverwege het hoofdgerecht bent}"...?
Soms lukt het me wel om achteraf aan te geven dat er iets gebeurde. Dat ik de winkel snel weer uit ging omdat de muziek te hard stond bijvoorbeeld. Of dat ik na de bioscoopfilm naar de wc ging om rustig in mijn eentje wat ademhalingsoefeningen te doen om tot rust te komen. Hopelijk leert mijn omgeving daar dan wel wat van, maar natuurlijk is het wel te laat om mezelf echt te helpen op een moment dat het nodig had kunnen zijn.
Ik vind het een moeilijk ding. Ik voel me gewoon voortdurend bezwaart als ik dingen voor mezelf aangeef of vraag aan anderen. In mijn eentje is het allemaal veel makkelijker dan... Maar het is nou eenmaal niet zo dat ik in mijn eentje wel Asperger heb en daarmee omga, en als ik met anderen ben gewoon niet. Sterker nog, misschien is het wel een beetje andersom...

Zelfhulplijstje

Soms voel je je niet lekker in je vel, ben je nukkig, geestelijk moe, chagrijnig, leeg of onrustig. Iedereen heeft bepaalde dingen die dan helpen. Of zou een lijstje moeten maken met dingen die {zouden kunnen} helpen, voor wanneer het nodig is. Bij deze mijn lijstje, om op zo'n moment te kunnen lezen en mezelf te herinneren wat ik kan doen om me beter te voelen. Ik heb het hier vooral over activiteiten die voor een snelle oplossing zorgen, op het moment dat het echt nodig is. En dingen die je in je eentje kunt doen, zodat je niet afhankelijk bent van de beschikbaarheid of betrokkenheid van anderen.
Here we go;

• Op de bank liggen knuffelen met mijn kat
• Iets moois maken, handwerken
• Een goed boek lezen, of een fijne film kijken {wel er op lettend dat hierin geen thema's zitten die je in je negatieve gevoelens bevestigen of je anderszins nog downer kunnen maken}
• Sporten
• In de natuur wandelen {mits het goed voelt om naar buiten te gaan}
• Iets lekkers bakken of iets uitgebreider dan anders koken
• Een lange warme douche nemen en tegen de tegeltjes kletsen
• Goede muziek draaien {nu vooral Fleet Foxes, Asgeir en Radical Face}
• Iets opruimen of schoonmaken {een net huis geeft een net(ter) hoofd}
• Als het gevoel aan blijft houden of het heeft een duidelijk oorzaak, wil ik soms mijn gevoelens delen op een social media waar ik me veilig voel dat te doen en niet zomaar iedereen meeleest. Dit kan een forum voor mensen met Asperger of psychische problemen zijn of soms ook op mijn Facebook.
• Een stukje schrijven op je weblog